راه‌های به دست آوردن احکام الهی
بدیهی است شناخت احکام عملیه نیز مانند سایر علوم در حیطه دانش متخصصین آن علم است، لذا افرادی که موظف به انجام این تکالیف هستند، عقلا ناچارند یکی از سه راه زیر را جهت شناخت و انجام دستورات دین انتخاب نمایند:
راه اول: آن‌که خود متخصص در این امر باشند و بتوانند احکام الهی را بر اساس منابع موجود استنباط کرده و نتیجتا به تشخیص تخصصی خود عمل نماید.
در اصطلاح فقهی به این افراد «مجتهد» یا «فقیه» می‌گویند.
مجتهد شدن هرچند کار ساده‌ای نیست و نیازمند تلاش فراوان است اما مانند تخصص در سایر علوم، چندان هم مشکل نبوده و برای همه قابل دسترسی است.
راه دوم: این است که مانند سایر علوم تخصصی که در آن‌ها عموم مردم به متخصصین آن علم مراجعه می‌کنند، افراد غیر متخصص در این علم نیز به متخصصین آن مراجعه نمایند.
این افراد را در اصلاح فقهی «مقلِد» گفته و فقیهی را که مورد رجوع مقلدین قرار می‌گیرد، «مرجع تقلید» یا «مقلَد» می‌گویند.
راه سوم: در این زمینه آن است که انسان کاری را انجام دهد که مطمئن باشد وظیفه شرعی خود را عمل کرده است که روش‌های مختلفی دارد. یکی از این روش‌ها آن است که فرد غیر متخصص نظرات مختلف متخصصین را بررسی نموده و آن راهی را انتخاب کند که به احتیاط نزدیک‌تر است. مثلا اگر متخصصی کاری را مستحب یا مباح می‌داند و متخصصی دیگر آن را واجب، احتیاط کرده و آن را انجام دهد و یا اگر مجتهدی کاری را مکروه یا مباح دانسته اما مجتهدی دیگر آن را حرام می‌داند، احتیاط کرده و آن را انجام ندهد.
قابل ذکر است که این کار یعنی عمل به احتیاط بعضا با دو مشکل روبه‌رو است:
اول: آن‌که در بسیاری از موارد، بررسی نظرات مختلف جهت شناخت احتیاط کار مشکلی است.
دوم: آن‌که گاهی اوقات، این کار اصلا امکان‌پذیر نیست. چرا که ممکن است فقیهی کاری را واجب بداند در حالی که فقیه دیگری، آن را حرام بداند که طبیعتا در این‌جا احتیاط امکان‌پذیر نیست و این در فقه ما موجود است و اهل فضل به آن آگاه می‌باشند.
در پایان متذکر می‌شویم که همه افراد اختیار دارند تا هر کدام از این سه روش را که تمایل دارند، با توجه به شرایط خود انتخاب کنند.
