راستی آزمایی قول رجالیون

سؤال:

پاسخ:

در بسیاری موارد قابل راستی‌آزمایی بر اساس مبانی علوم انسانی هست و در بسیاری موارد هم خیر. به صرف اعتماد به خبروی و وثاقت فردی که اظهار کرده است، معلوم می‌شود. دقت بفرمایید که شناخت افراد نسبت دیگران بر دو قسم اصلی است. شناخت حسی مانند شناختی که افراد از مشایخ خود و هم‌عصرانشان دارند و بر اثر مراوده و مانند این‌ها حاصل می‌شود و دوم، شناخت حدسی که بر اساس شواهد و قرائن به دست می‌آید مانند شناخت رجالیون، محدثین و فقهای اعصار بعد از روات اولیه. البته حد وسطی هم دارد که شناخت حدسی قریب به حس است، مانند شناختی که ما از افرادی مانند مرحوم آیت‌الله بروجردی داریم یا آیت‌الله سیستانی و … که هر چند زمان ایشان را درک نکرده‌ایم، یا اگر درک کرده‌ایم، مراوده خاصی با ایشان نداشته‌ایم، لذا شناختمان در اصل حدسی است، اما به جهت نزدیکی، گویی به سمت حسی می‌رود. حکم هر کدام از این ها فرق دارد که در جلسات علم الحدیث مفصلا بحث کرده‌ایم و از آ‌ن‌جا پی‌جویی کنید. نمونه بعضی موارد خاص و نسبتا پیچیده که در مباحث مختلف فقه و اصول یا تاریخ اسلام یا تفسیر و غیر این‌ها راستی‌آزمایی کرده‌ایم را دوستان در سایت قرار داده‌اند.