پیرامون متن و سند دعای ندبه
سؤال:
سند دعای ندبه چگونه است؟
پاسخ:
اولین کسی که این دعا را نقل کرده است، مرحوم محمد بن جعفر، ابن المشهدی، متوفای حدود ۶۱۰ هجری قمری در کتاب المزار الکبیر است. ایشان بدون ذکر طریق خود، از فردی به نام محمد بن ابی‌قره از محمد بن حسین بن سفیان از امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف روایت کرده است.
اگر محمد بن ابی‌قره، محمد بن علی بن یعقوب بن اسحاق بن ابی‌قره، از ثقات قرن چهارم و پنجم باشد، از آن‌جایی که عالمی از قرن ششم و هفتم، با فاصله‌ای بیش از یک قرن، مطلبی را از کسی بدون ذکر طریق خود، نقل کند، معتبر نیست و اگر کسی غیر او باشد، مجهول است.
در ضمن محمد بن حسین بن سفیان از مجهولین است که البته بر مبنای حقیر توثیق درج دو می‌شود. اما نکته در این‌جا است که اگر خودش محضر امام عصر رسیده باشد، آن هم در غیبت کبری، هم نیاز به وثاقت درجه یک دارد و هم بحث انکار مدعیان تشرف مطرح می‌شود و اگر از کسی دیگر روایت کرده است، این فرد معلوم نیست و مجهول است.
دیگر علما و محدثین ما در اعصار بعدی، مانند سید بن طاووس و علامه مجلسی و دیگران، این دعا را یا بدون ذکر سند آورده‌اند، یا به نقل از مرحوم ابن المشهدی نقل کرده‌اند.
خلاصه این‌که انتساب این مطالب به امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف معتبر نیست.
در ضمن در ابتدای این دعا آمده است که در اعیاد اربعه خوانده شود و ذکری از نام این اعیاد نشده است. البته در ملحقات جمال الاسبوع ضمن معتبر دانستن این دعا آمده است که منظور از این اعیاد، جمعه، عید فطر، عید قربان و عید غدیر است و دیگران هم عموماً همین نظر را پذیرفته‌اند.
